Giriş
Python’da listeler, birden fazla öğeyi tek bir değişken içinde saklamaya yarayan veri yapılarıdır. Sıralı, değiştirilebilir ve farklı veri tiplerini içinde barındırabilirler.
Liste Oluşturma
# Boş liste
liste1 = []
# Sayılardan oluşan liste
liste2 = [1, 2, 3, 4, 5]
# Farklı veri tipleri içeren liste
liste3 = ["elma", 3.14, True, 42]
Liste Elemanlarına Erişim
Python’da listelerde indeksleme 0’dan başlar.
meyveler = ["elma", "armut", "muz"]
print(meyveler[0]) # elma
print(meyveler[2]) # muz
Negatif indekslerle sondan başlayarak erişilebilir:
print(meyveler[-1]) # muz
print(meyveler[-2]) # armut
Liste Elemanlarını Değiştirme
sayilar = [1, 2, 3]
sayilar[0] = 10
print(sayilar) # [10, 2, 3]
Listeye Eleman Ekleme
append(): Listenin sonuna ekler.insert(): Belirli bir konuma ekler.
meyveler = ["elma", "armut"]
meyveler.append("muz")
print(meyveler) # ['elma', 'armut', 'muz']
meyveler.insert(1, "çilek")
print(meyveler) # ['elma', 'çilek', 'armut', 'muz']
Listeden Eleman Silme
remove(): Belirtilen değeri siler.pop(): Belirtilen indeksteki veya son elemanı siler.del: Belirtilen indeksteki elemanı siler.
sayilar = [1, 2, 3, 4]
sayilar.remove(2) # Değer üzerinden silme
sayilar.pop() # Son elemanı siler
print(sayilar) # [1, 3]
del sayilar[0] # İndeks üzerinden silme
print(sayilar) # [3]
Liste Uzunluğu
liste = [1, 2, 3, 4]
print(len(liste)) # 4
Listeyi Sıralama ve Ters Çevirme
sayilar = [3, 1, 4, 2]
sayilar.sort()
print(sayilar) # [1, 2, 3, 4]
sayilar.reverse()
print(sayilar) # [4, 3, 2, 1]
Listeyi Kopyalama
orijinal = [1, 2, 3]
kopya = orijinal.copy()
print(kopya) # [1, 2, 3]
Liste Birleştirme
liste1 = [1, 2]
liste2 = [3, 4]
birlesik = liste1 + liste2
print(birlesik) # [1, 2, 3, 4]
List Comprehension (Liste Üreteci)
Kısa yoldan liste oluşturma yöntemi.
kareler = [x**2 for x in range(5)]
print(kareler) # [0, 1, 4, 9, 16]
Örnek Uygulama
Kullanıcının girdiği 5 sayıyı listeye ekleyip, büyükten küçüğe sıralayan bir program:
sayilar = []
for i in range(5):
sayi = int(input(f"{i+1}. sayıyı girin: "))
sayilar.append(sayi)
sayilar.sort(reverse=True)
print("Sıralanmış liste:", sayilar)
Sonuç
Listeler, Python’da en çok kullanılan veri yapılarından biridir. Veri toplama, sıralama, arama, silme gibi birçok işlem listelerle kolayca yapılabilir. Bu nedenle, Python programlamaya girişte listeleri iyi öğrenmek oldukça önemlidir.