Bash script yazmak, Linux veya Unix tabanlı sistemlerle daha verimli ve hızlı bir şekilde çalışmanıza yardımcı olur. Bu makalede, ilk bash script’inizi oluşturmayı, çalıştırmayı ve scriptlerinizi yönetmek için gerekli temel bilgileri öğrenmeyi amaçlıyoruz. İster yeni başlıyor olun ister tecrübeli bir kullanıcı olun, bash script yazmanın temellerine hakim olmak size büyük faydalar sağlayacaktır.

#!/bin/bash İfadesinin Anlamı

Bash script dosyasının en başında sıklıkla #!/bin/bash ifadesi yer alır. Bu ifade, bir shebang veya hashbang olarak adlandırılır ve scriptin hangi yorumlayıcı tarafından yürütüleceğini sistemde belirtir.

• #! sembolü, komut yorumlayıcısını belirtmek için kullanılır.
• /bin/bash, bash yorumlayıcısının sistemde bulunduğu yeri gösterir. Bu, bash betiğinin doğru şekilde çalışması için bash yorumlayıcısını kullanmamız gerektiğini belirtir.

Bu sayede, script dosyası çalıştırıldığında, sistem bu dosyayı bash yorumlayıcısıyla çalıştıracağını anlar. Eğer farklı bir kabuk (örneğin zsh veya sh) kullanmak istiyorsanız, bu yolu değiştirebilirsiniz. Örneğin:

#!/bin/zsh

Script Dosyası Oluşturma ve Çalıştırma

İlk bash script’inizi oluşturmak ve çalıştırmak oldukça basittir. Adım adım nasıl yapılacağını görelim.

1. Script Dosyası Oluşturma: Script dosyanızı oluşturmak için terminalde bir metin editörü kullanabilirsiniz. Örneğin, nano ya da vim gibi bir editörle .sh uzantılı bir dosya yaratabilirsiniz. Burada örnek olarak hello_world.sh isimli bir dosya oluşturacağız:bashKodu kopyalanano hello_world.sh
2. İlk Script’i Yazma: Dosya açıldığında içerisine aşağıdaki satırları ekleyin:bashKodu kopyala#!/bin/bash echo "Merhaba Dünya!" Bu script, çalıştırıldığında terminalde “Merhaba Dünya!” mesajını basit bir şekilde yazdıracaktır.
3. Script’e Çalıştırma İzni Verme: Script dosyasını çalıştırabilmek için ona çalıştırma izni vermeniz gerekir. Bu işlemi chmod komutu ile yapabilirsiniz:bashKodu kopyalachmod +x hello_world.sh chmod +x, dosyaya çalıştırılabilir (executable) izin vermektedir. Bu komut olmadan, script dosyasını doğrudan çalıştırmaya çalıştığınızda izin hatası alabilirsiniz.
4. Script’i Çalıştırma: Script dosyasını çalıştırmak için dosyanın başında ./ kullanarak şu şekilde çağırabilirsiniz:bashKodu kopyala./hello_world.sh Bu komut, terminalde “Merhaba Dünya!” yazdıracaktır. Burada ./ işareti, script’in geçerli dizinden çalıştırılmasını sağlar. Alternatif olarak, script’i bash komutu ile de çalıştırabilirsiniz:bashKodu kopyalabash hello_world.sh

Script’e Çalıştırma İzni Verme (chmod +x)

Bash scriptler bir dosya olarak oluşturulduğunda, bu dosyanın çalıştırılabilmesi için uygun izinlerin verilmiş olması gerekir. Yeni oluşturulmuş bir dosya genellikle sadece yazılabilir ve okunabilir durumdadır. chmod +x komutu, bu dosyaya çalıştırılabilir olma yetkisi verir.

• chmod +x <dosya_adı>: Bu komut, dosyayı çalıştırılabilir hale getirir.
• +x ifadesi, kullanıcıya yürütme (execute) izni verir.

Örneğin, chmod +x hello_world.sh komutunu çalıştırarak script dosyasını çalıştırılabilir yapabilirsiniz. Bu sayede script dosyasını bir program gibi terminalde çağırabilir ve çalıştırabilirsiniz.

Script Çalıştırma Yöntemleri

Bash script çalıştırmak için farklı yöntemler vardır. İster ./ ile doğrudan çalıştırabilir, ister bash yorumlayıcısını belirterek çalıştırabilirsiniz.

1. Doğrudan Çalıştırma (./):bashKodu kopyala./hello_world.sh Bu yöntem, scriptin çalıştırılabilir olduğundan emin olduğunuzda kullanılır. Başında ./ olması, geçerli dizinde bulunan dosyayı çalıştırmak anlamına gelir.
2. Yorumlayıcı Kullanarak Çalıştırma (bash ile):bashKodu kopyalabash hello_world.sh Bu yöntem, script dosyasının yorumlayıcı iznine sahip olup olmadığını dikkate almadan dosyayı bash yorumlayıcısı ile çalıştırır.

İlk Bash Script Örneği

Basit bir bash script ile terminalde “Merhaba, Dünya!” mesajını yazdırarak başlamak oldukça iyi bir başlangıçtır. Bu script yazılıp çalıştırıldığında terminalde basit bir mesaj görüntülenir. İşte bu script adım adım Linux sistemlerde daha karmaşık işlemler yapmak için bir temel oluşturur.

#!/bin/bash
echo "Merhaba, Dünya!"

Bu basit örnek, bash script yazımında temel bir başlangıç noktasıdır. Ancak bash script, bu tür basit çıktılardan çok daha karmaşık ve güçlü işlevler gerçekleştirebilir.

İlk bash script’inizi yazmak oldukça basittir ve belirli bir işin otomatize edilmesi açısından oldukça önemlidir. #!/bin/bash ifadesi ile script yorumlayıcısını belirlemek, script’e çalıştırma izni vermek ve terminalde script’i çalıştırmak, bir bash script’in en temel adımlarıdır. Bu bilgilerle, günlük olarak tekrar eden işleri bash script kullanarak otomatikleştirebilir ve Linux/Unix ortamında çalışma verimliliğinizi artırabilirsiniz. Bu adımlarla birlikte, daha karmaşık ve kullanışlı scriptler geliştirmek için temeliniz oluşmuş olacaktır.